Rechtbank Noord-Nederland, 06-07-2017, ECLI:NL:RBNNE:2017:2459, 18/676506-13

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft veroordeling voor het onder 1, 2 primair, 3 en 4 ten laste gelegde gevorderd nu daarvoor voldoende wettig en overtuigend bewijs is.

Standpunt van de verdediging

De door de raadsman in zijn pleitnota opgeworpen punten worden hieronder in de beoordeling van de rechtbank meegewogen

Oordeel van de rechtbank

Ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde

Algemene overwegingen en uitleg van de tenlastelegging

Uit het dossier en het verhandelde ter zitting is de rechtbank gebleken dat [verdachte organisatie], waarvan verdachte eigenaar was en dat zich hoofdzakelijk bezig hield met de invoer van auto’s uit het buitenland, een zogenaamde vergunninghouder ex artikel 8 van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: BPM) is. Een dergelijke vergunninghouder hoeft bij de invoer van auto’s niet per auto aangifte in het kader van de BPM te doen, maar kan bij de invoer volstaan met het doen van een melding bij de Belastingdienst. Vervolgens dient de vergunninghouder per tijdvak, in het geval van [verdachte organisatie] maandelijks, aangifte in het kader van de BPM te doen en de verschuldigde belasting op aangifte af te dragen. Deze aangifte dient hij te baseren op eerder gedane meldingen BPM en hij dient deze meldingen als bijlagen bij de aangifte te voegen. Het doen van meldingen BPM geldt derhalve voor een vergunninghouder als een voorportaal voor het doen van de uiteindelijke aangifte. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij zijn aangiftes BPM baseerde op de in de voorafgaande maand door hem gedane meldingen en dat er nooit eerder gedane meldingen uiteindelijk niet zijn betrokken in de latere aangiftes.

Aan de kant van de Belastingdienst betekent deze wijze van aangifte doen dat de meldingen die door de vergunninghouder gedaan worden, door een medewerker worden gecontroleerd en vervolgens fiscaal geaccordeerd. Pas na een dergelijk fiscaal akkoord wordt door de Rijksdienst voor het wegverkeer (RDW) een kenteken afgegeven. Het fiscaal akkoord blijft achterwege indien de inhoud van de melding zichtbaar onjuist is en dit aanleiding geeft de melding terug te sturen naar de belastingplichtige. Wanneer de meldingen van een fiscaal akkoord voorzien zijn, worden ze op het moment dat ze als bijlage bij de latere maandaangifte bij de Belastingdienst binnenkomen niet nogmaals gecontroleerd door de Belastingdienst. Derhalve kan het controleren en accorderen van de meldingen BPM worden beschouwd als een vorm van voorcontrole van de latere, op die meldingen gebaseerde aangiftes.

In feit 1 van de onderhavige tenlastelegging wordt verdachte ervan beschuldigd dat hij in een periode van ruim vier jaar een groot aantal onjuiste aangiftes BPM heeft gedaan, terwijl deze onjuiste aangiftes ertoe strekten dat te weinig belasting werd geheven. Vervolgens worden in de tenlastelegging acht auto’s opgesomd, ten aanzien waarvan, zoals de tenlastelegging dat noemt, onjuiste “aangiftes/meldingen BPM” zijn gedaan. De officier van justitie heeft ter terechtzitting nader toegelicht dat voor deze specifieke acht auto’s is gekozen om zo het hele tenlastegelegde periode te bestrijken.

De rechtbank stelt voorop dat het, gelet op de in de betreffende gedachtestreepjes vermelde data en de feitelijke uitwerking van de onjuistheden, in elk van deze acht gevallen gaat om de melding BPM en niet om de (daar later op gebaseerde) aangifte in de zin van de Algemene wet op de rijksbelastingen (Awr). Derhalve is geen sprake van acht bij de belastingwet voorziene aangiften zoals ten laste gelegd en acht de rechtbank het onderdeel van de tenlastelegging dat bestaat uit de opsomming van de acht meldingen niet bewijsbaar.

Terzijde merkt de rechtbank op dat het onjuist doen van een melding ook niet valt onder de strafbaarstelling van artikel 68 lid 2 Awr (oud), zodat, al zou de rechtbank dit onderdeel bewezen hebben verklaard, daarvoor dus geen kwalificatie had kunnen volgen.

Nu echter uit het dossier en het verhandelde ter terechtzitting is gebleken dat deze meldingen telkens de basis hebben gevormd voor de betreffende maandaangiftes verstaat de rechtbank de tenlastelegging aldus dat deze ziet op de aangiftes BPM over de tijdvakken waarvan de in de tenlastelegging omschreven meldingen deel uitmaakten.

Bewijsoverwegingen

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het feitelijk leiding geven aan het doen van onjuiste aangiftes BPM door zijn bedrijf [verdachte organisatie]. Daartoe kan in de eerste plaats worden gewezen op de bekennende verklaringen die verdachte en zijn medeverdachte [medeverdachte] in algemene zin tegenover de FIOD hebben afgelegd. Hieraan doet niet af dat verdachte ter zitting zijn eerder afgelegde verklaringen heeft genuanceerd en [medeverdachte] bij de rechter-commissaris zijn eerdere verklaringen heeft ingetrokken. Beide verdachten hebben immers zeer gedetailleerde en met elkaar overeenkomende verklaringen afgelegd over de wijze waarop verdachte gedurende een langere periode namens [verdachte organisatie] onjuiste meldingen BPM heeft gedaan. Daarnaast wijst de rechtbank op de bevindingen van [medewerker 1], BPM-deskundige bij de Belastingdienst, zoals die in het dossier zijn opgenomen¹. Kort samengevat houden deze bevindingen in dat het merendeel van de meldingen die KnP in de ten laste gelegde periode heeft gedaan, onjuist zijn en tot te lage aangiftes hebben geleid.

Op grond van de verklaringen van beide verdachten en de bevindingen van [medewerker 1] staat derhalve genoegzaam vast dat verdachte een groot aantal van de op naam van [verdachte organisatie] ingediende meldingen BPM onjuist heeft ingevuld en heeft ingediend bij de BPM-kantoren waar [medeverdachte] werkzaam was, waarna deze meldingen telkens van een fiscaal akkoord zijn voorzien. Vervolgens zijn deze onjuiste meldingen telkens (ongewijzigd²) door verdachte gebruikt als basis voor de gedurende de ten laste gelegde periode bij de Belastingdienst binnengekomen³ aangiftes BPM op naam van [verdachte organisatie], met als automatisch gevolg dat deze aangiftes eveneens onjuist zijn gedaan.

Meer in het bijzonder overweegt de rechtbank ten aanzien van de acht in de tenlastelegging geconcretiseerde meldingen, en daarmee tevens ten aanzien van de aangiftes waarvan deze meldingen later deel uitmaakten, als volgt.

Vooropgesteld moet worden dat verdachte niet over elk van deze auto’s specifiek door de FIOD is ondervraagd. Hoewel verdachte in algemene zin wel heeft verklaard dat hij op grootschalige wijze onjuiste meldingen deed, ziet de rechtbank zich derhalve toch per melding voor de vraag gesteld of verdachte deze melding bewust onjuist heeft gedaan. Daarbij overweegt de rechtbank dat, zoals ter terechtzitting ook meermalen aan de orde is gekomen, het vaststellen van de eigenschappen en de waarde van een auto – de aspecten die op het meldingsformulier moeten worden ingevuld – geen exacte wetenschap is en in sommige gevallen redelijkerwijs tot discussie aanleiding kan geven. Voor de vaststelling dat verdachte de melding (en derhalve later de daarop gebaseerde aangifte) opzettelijk onjuist heeft gedaan, is derhalve nodig dat er sprake is van evidente, niet voor discussie vatbare verschillen tussen de daadwerkelijke eigenschappen van de auto en de eigenschappen die verdachte op het meldingsformulier heeft ingevuld – bijvoorbeeld de kleur van een auto of de wijze van schakeling.

Aan de hand van dit criterium overweegt de rechtbank dat bij de onder het eerste tot en met het vijfde gedachtestreepje opgenomen auto’s sprake is van evident onjuiste meldingen, omdat op het meldingsformulier telkens niet is aangegeven dat:

Concluderend stelt de rechtbank vast dat verdachte (in ieder geval) ten aanzien van de vijf hierboven genoemde auto’s een (opzettelijk) onjuiste melding BPM heeft gedaan door diverse eigenschappen en accessoires van deze auto’s niet te vermelden. Verdachte heeft op deze wijze telkens een te lage grondslag voor de berekening van de te aan te geven BPM opgevoerd. [verdachte organisatie] heeft vervolgens op grond van deze onjuiste meldingen in de ten laste gelegde periode onjuiste aangiftes BPM gedaan, aan welke handeling verdachte telkens feitelijk leiding heeft gegeven. Deze onjuiste aangiftes strekten er bovendien telkens toe, zoals uit het voorgaande volgt, dat te weinig belasting werd geheven.