Rechtbank Gelderland, 02-05-2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:2913, 316474 KG ZA 17-113

Het Waterschap heeft op 16 december 2016 een Europese aanbesteding uitgeschreven voor de inkoop van cateringdiensten, waarbij gebruik is gemaakt van de Best Value Procurement systematiek. In de Aanbestedingsleidraad staat onder meer het volgende vermeld:

‘(…)

Projectdoelstellingen

a) De aanbestedende dienst wil trendsettend zijn in haar werkgeverschap. De opdrachtnemer dient m.b.t. de catering een bijdrage te leveren aan een prettige en gezonde werkomgeving voor de medewerkers en gasten van [rechtspersoon A] , [rechtspersoon B] en [rechtspersoon C] .

b) Er dient een maximale klanttevredenheid behaald en behouden te worden op het gebied van aanbod, prijs, kwaliteit en beschikbaarheid.

c) Een hoog service- en kwaliteitsniveau voor de cateringdienstverlening: bedrijfsrestaurant, banqueting en vergaderservice.

d) De aanbestedende dienst streeft naar een duurzame bedrijfsvoering, specifieke aandacht voor de reductie van CO2 en voor gezonde voeding voor haar medewerkers en gasten.

(…)

Hoofstuk 4 Inschrijving

(…)

In te dienen documenten inzake kwaliteit

Inschrijvers dienen bij hun Inschrijving de onderstaande documenten te verstrekken met de volgende informatie:

a) Prestatieonderbouwing

In de prestatieonderbouwing geeft inschrijver aan de hand van een aantal stellingen (of beweringen) aan waarom hij in staat is de opdracht goed uit te voeren en de projectdoelstellingen te realiseren. Van inschrijver wordt verwacht dat hij zijn stellingen onderbouwt met verifieerbare uitvoeringsinformatie (prestatie formulier) en relateert aan de te realiseren projectdoelstellingen. (…)

b) Risicodossier

In het risicodossier dient inschrijver op maximaal 2 pagina’s A4 de belangrijkste “risico’s van buiten” ten aanzien van de te gunnen opdracht te identificeren. Dit zijn risico’s op het intreden waarvan de opdrachtnemer geen invloed heeft en die de projectdoelstellingen in gevaar kunnen brengen. Inschrijver dient deze geïdentificeerde risico’s naar zijn inzicht te prioriteren en bijbehorende beheersmaatregelen te noemen. Daarbij dient hij kort de effectiviteit van de maatregelen te onderbouwen met verifieerbare uitvoeringsinformatie. (…)

c) Kansendossier

In het kansendossier dient Inschrijver op maximaal 2 pagina’s A4 de kansen voor de opdracht te identificeren (dit zijn de waarde toevoegende opties, bovenop de eigen aanbodscope, die in de concretiseringsfase wordt gepresenteerd). Met andere woorden; het gaat om extra’s die per definitie iets toevoegen aan de te realiseren projectdoelstellingen. (…)

Hoofdstuk 5 Selectie- en gunningsprocedure

(…)

Naar aanleiding van de uitgeschreven opdracht heeft op 6 januari 2017 een voorlichtingsbijeenkomst en een zogenaamde schouw plaatsgevonden. Tijdens de bijeenkomst heeft het Waterschap een presentatie gegeven. In de sheets van deze presentatie staat onder meer het volgende vermeld:

‘(…)

Risicobeheer (mitigatie)!

 Gaat om risico’s van OG die ON gaat beheersen

 OG blijft financieel verantwoordelijk voor die risico’s

 Vraag aan marktpartijen: bedenk beheersmaatregelen die geen/weinig geld kosten → incl. verifieerbare uitvoeringsinformatie.

(…)

NB) Aanbodscope aanbieden gebaseerd op realistische aannames waar doelstellingen mee worden gerealiseerd → = incl. risicobeheer

Risicodossier

Wat we niet willen zien in een risicodossier:

(…)

 Risico weer bij de opdrachtgever terug leggen

(…)’

[eiseres] heeft op de aanbesteding ingeschreven en heeft daarbij onder meer een prestatieonderbouwing, een risicodossier en een kansendossier aan het Waterschap overgelegd. In de prestatieonderbouwing staat onder andere:

‘Bewering 1 Ons gezondheidsplan draagt bij aan een prettige en gezonde werkomgeving, is trendy en biedt medewerkers, gasten en huurders van [rechtspersoon D] , [rechtspersoon B] en [rechtspersoon C] keuzevrijheid in afwisselende, gezonde voeding.

Onderbouwing van de bewerking met meetbare prestatie informatie

Wij staan voor verantwoord, lekker en vers eten. Gezondheid komt niet alleen voort uit gezond eten en drinken maar is een way of life. Ons gezondheidsplan (GHP) zorgt voor een stijging van het aandeel gezonde voeding in uw restaurant, een hogere bewustzijn van de levensstijl van onze lunchgebruikers, minder ziekteverzuim en minder ziektekosten voor [rechtspersoon D] . Het plan beperkt de keuzevrijheid in het assortiment niet: wij coachen lunchgebruikers door een gezonder, trendy assortiment aan te bieden en gebruikers voor te lichten over gezonde voeding en beweging (bijvoorbeeld een fitnessabonnement gesubsidieerd door de werkgever). Uitgangspunt voor een gezonder assortiment in het bedrijfsrestaurant is: de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum (VC).

De inzet van het GHP heeft op een vergelijkbare locatie in 20 weken geresulteerd in een stijging van het aantal gezonde producten in het totale assortiment met 17% (nulmeting: 21.6%, eindmeting: 38,6%). Onderzoek (Deltalloyd Life) concludeert dat gezonde werknemers tot vier keer langer per week fysiek actief zijn en 10-30% productiever zijn. Het ziekteverzuim daalt 25-50% als werknemers gezond eten en leven. Wij garanderen voor [rechtspersoon D] dat het totale assortiment voor 35% uit gezonde producten bestaat op 4 juni 2018 en dat dit percentage in het tweede contractjaar met 15% stijgt tot 50% op 4 juni 2019 door de inzet van het GHP. De status van deze garanties communiceren wij in de uitvoeringsfase schriftelijk in de weekrapportage.

(…)’

In het risicodossier van [eiseres] staat onder meer het volgende vermeld:

‘(…)

Risico 3

Het assortiment sluit aan op projectdoelstellingen van [rechtspersoon D] maar sluit niet aan op de wensen en behoeften van de gebruikers en roept weerstand op.

Waarom is dit een risico?

Dit is een risico omdat dit gevolgen heeft voor het derving percentage, de omzet, de kosten en de gasttevredenheid van de gebruikers. Dit blijkt uit de weekrapportage. Dit maakt dat wij de projectdoelstelling ‘maximale klanttevredenheid’ niet realiseren.

Beheersmaatregel

De beheersmaatregelen voor dit risico zijn:

1. Communicatie vooraf over de beleidskeuzes door [rechtspersoon D] bij opmerkingen vanuit de gebruikers over het assortiment;

2. Het organiseren van een gastenforum voor een representatieve doorsnede van de gebruikers om te analyseren waarom er weerstand is en om het assortiment af te stemmen op de gebruiker binnen het kader van de projectdoelstellingen van [rechtspersoon D] .

Het effect van deze beheersmaatregelen ziet u terug in de week rapportages.

(…)

Risico 4

Het niet tijdig communiceren van wijzigingen binnen het [rechtspersoon D] aan de opdrachtnemer.

Waarom is dit een risico?

Dit is een risico omdat wij de projectdoelstellingen ‘maximale klanttevredenheid’ niet realiseren.

Beheersmaatregel

Wij communiceren rapportages waaruit fluctuaties in omzetgegevens, aantal gebruikers en ‘capture rate’ zichtbaar worden gemaakt, die een gevolg zijn van externe factoren als overheidsbesluiten, reorganisaties, verhuizingen en verbouwingen van [rechtspersoon D] .

(…)’

Bij brief van 9 februari 2017 heeft het Waterschap aan [eiseres] een afwijzing van haar inschrijving gestuurd. In deze brief staat onder meer vermeld:

‘(…)

Na zorgvuldige analyse is gebleken dat uw inschrijving niet voldoet aan de gestelde minimumeisen met betrekking tot de kwalitatieve documenten.

(…)

Hieronder vindt u een overzicht van de door u behaalde scores:

K1. Prestatieonderbouwing (maximaal mogelijke vermindering € 72.000,-)

Uw inschrijving scoorde op dit onderdeel een 6 (voldoende; geen meerwaarde), wat overeenkomt met een waardevermindering/vermeerdering van € 0,-

(…)

K2. Risicodossier (maximaal mogelijke vermindering € 54.000,-)

Uw inschrijving scoorde op dit onderdeel een 4 (onvoldoende), wat overeenkomst met een waardevermeerdering van € 27.000,-.

Binnen uw inschrijving worden risico 1 en 2 als realistisch beoordeeld. Risico 3 wordt door de aanbestedende dienst niet als risico beoordeeld. Juist door deze manier van aanbesteden krijgt inschrijver de vrijheid om ondernemerschap (lees: aanpassing assortiment) te laten zien. Risico 4 wordt als zeer zwak ervaren. Door de wekelijkse rapportage en de communicatie hieromtrent kan er geen sprake zijn van het niet tijding informeren.

In totaal scoort u dus gemiddeld een 5 met een totale waardevermeerdering van € 27.000,- (€ 0,- + € 27.000,-). U komt daarom niet in aanmerking voor uitnodiging voor de interviews en derhalve niet in aanmerking voor gunning. Uw inschrijving wordt terzijde gelegd.

(…)’