Rechtbank Gelderland, 26-05-2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:2867, 05/880457-16

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

1.

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de pleegperiode van 1 april 2015

tot en met 5 april 2016, in de gemeente Nijmegen, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een gewoonte heeft gemaakt van het plegen van opzetheling, immers heeft verdachte en/of zijn mededader(s), (in totaal) 885, althans een (groot) aantal mobiele telefoon(s) verworven, voorhanden gehad en/of overgedragen, terwijl hij en/of zijn mededader(s) ten tijde van het verwerven of het voorhanden krijgen van die goederen (telkens) wist(en) dat het door misdrijf verkregen goederen betrof;

2.

hij op of omstreeks 5 april 2016, te Nijmegen, althans in Nederland, van een voorwerp, te weten Euro 19.950,--, althans enig geldbedrag, de

werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding en/of de

verplaatsing heeft verborgen en/of verhuld en/of heeft verborgen en/of verhuld

wie de rechthebbende op een voorwerp, te weten die Euro 19.950,--, althans

enig geldbedrag, was, en/of heeft verborgen en/of verhuld wie een voorwerp, te

weten die Euro 19.950,--, althans enig geldbedrag, voorhanden heeft gehad, terwijl hij wist dat dat voorwerp geheel of gedeeltelijk - onmiddellijk of

middellijk - afkomstig was uit enig misdrijf.

2. Overwegingen ten aanzien van het bewijs ¹

Ten aanzien van feit 1

De feiten

Op grond van de bewijsmiddelen wordt het volgende, dat verder ook niet ter discussie staat, vastgesteld.

[slachtoffer] heeft aangifte gedaan van oplichting ten aanzien van 885 telefoons. [naam 1] heeft deze telefoons met bijbehorende abonnementen besteld onder verschillende namen, adressen en identiteitsnummers. [naam 1] heeft deze abonnementen niet betaald.² Verdachte is eigenaar van de telefoonwinkel [naam 2] gelegen aan de [adres 2] en heeft een aantal van deze telefoons van [naam 1] ingekocht.³

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan (gewoonte)heling van 885 telefoons, niet van het medeplegen daarvan

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft verzocht verdachte van het onder 1 tenlastegelegde vrij te spreken. Hiertoe is aangevoerd dat verdachte volgens zijn eigen administratie 135 telefoons heeft gekocht van [naam 1] . Enkel 88 telefoons zijn te herleiden naar de winkel van verdachte. Uit de whatsapp-berichten volgt niet dat alle telefoons waarover is gesproken, ook daadwerkelijk zijn gekocht door verdachte. Tevens kan niet worden uitgesloten dat de telefoons aan een andere winkel zijn verkocht. Daarnaast had verdachte geen wetenschap van het feit dat de telefoons uit misdrijf afkomstig waren. [naam 1] was voor verdachte een bekende en stond niet bekend als iemand die zich met criminele praktijken bezig hield. Daarnaast wist verdachte niet van de onbetaald gebleven rekeningen van [naam 1] en ging hij er van uit dat [naam 1] de rechtmatige eigenaar was. Bovendien heeft verdachte de telefoons gecontroleerd op de website stopheling.nl en heeft verdachte daarmee naar zijn mening voldaan aan zijn verplichting tot verificatie. Verdachte heeft de telefoons voor een normale inkoopprijs gekocht en daarvan een administratie bijgehouden.

Beoordeling door de rechtbank

[naam 1] heeft 885 telefoons gekocht onder een andere naam, adres en identiteitsnummer. Zij heeft de abonnementskosten van de telefoons niet betaald en wist dat zij die kosten ook niet zou kunnen betalen. De bijgeleverde simkaarten heeft zij merendeels weggegooid en de telefoons heeft zij meteen doorverkocht aan verdachte.⁴ De rechtbank leidt hieruit af dat [naam 1] ook niet de intentie had om alle verschuldigde kosten te voldoen op het moment dat zij de telefoons bestelde. Naar het oordeel van de rechtbank zijn de telefoons dan ook afkomstig uit misdrijf, namelijk oplichting.

De vraag die de rechtbank eerst dient te beantwoorden is of verdachte alle 885 telefoons van [naam 1] heeft gekocht. Verdachte heeft verklaard slechts 135 toestellen van [naam 1] te hebben gekocht.

[naam 1] heeft verklaard alle door haar ontvangen telefoons te hebben doorverkocht aan “ [verdachte 1] ” in de winkel in de [adres 2] [rb: waarmee verdachte wordt bedoeld].⁵ Op de telefoon van verdachte zijn whatsapp-gesprekken gevonden met [naam 1] . In deze whatsapp-gesprekken is over in totaal 738 telefoons gesproken waarbij wekelijks en soms dagelijks wordt gesproken over een prijs, merk, type en aantallen. Dit betreffen gesprekken in de periode van 18 juni 2015 tot en met 20 januari 2016.⁶

De rechtbank maakt uit de whatsapp-gesprekken op dat over een aanzienlijk groter aantal telefoons wordt gesproken dan verdachte heeft verklaard te hebben ingekocht. Gelet op de verklaring van [naam 1] dat zij alle telefoons (885) heeft verkocht aan verdachte en de

whatsapp-berichten waarin over in totaal 738 telefoons wordt gesproken, ziet de rechtbank geen reden om te twijfelen aan deze verklaring van [naam 1] .

De verklaring van verdachte dat hij volgens zijn administratie 135 telefoons heeft gekocht, acht de rechtbank onaannemelijk. Hierbij merkt de rechtbank op dat van de gekochte telefoons door verdachte slechts 40 telefoons zijn geregistreerd in het opkoopregister.⁷ Dit dient altijd te gebeuren door professionele inkopers bij de aankoop van een tweedehandstelefoon. Verdachte heeft daarmee laten zien niet al te nauwkeurig om te gaan met zijn administratie. Hij heeft ter zitting ook erkend dat zijn administratie niet altijd klopt. Bovendien heeft [naam 1] verklaard dat verdachte haar heeft verteld de telefoons niet te zullen inboeken en niet op te nemen in het register.⁸

De rechtbank is dan ook van oordeel dat verdachte alle 885 telefoons van [naam 1] heeft gekocht.

De vraag die de rechtbank vervolgens dient te beantwoorden is of verdachte wist dat deze telefoons uit misdrijf afkomstig waren.

Verdachte heeft 885 nieuwe telefoons van [naam 1] gekocht. [naam 1] is een particulier (althans op het gebied van de handel in telefoons e.d.). Het verkopen van een dergelijk groot aantal telefoons moet bij verdachte, als professioneel inkoper, vragen oproepen. Met name nu het een feit van algemene bekendheid is dat telefoons vaak worden gekocht in combinatie met een 1- of 2-jaars abonnement dat maandelijks betaald dient te worden. Het is naar het oordeel van de rechtbank voor een particulier met een modaal inkomen onmogelijk om maandelijks 885 abonnementen te betalen. Verdachte moet dan ook hebben geweten dat [naam 1] deze telefoons niet kon afbetalen. Daarnaast heeft [naam 1] verklaard dat verdachte, toen zij hem vertelde te willen stoppen met het bestellen en doorverkopen van telefoons, zei dat zij zich niet in gevaar bracht als ze zou bestellen via de website [naam 3] . Op de vraag of verdachte wist dat zij de telefoons op deze manier kreeg alleen maar om ze aan hem door te verkopen, heeft zij verklaard: ja dat klopt.⁹

Verdachte heeft van deze gekochte telefoons 40 telefoons geregistreerd in het opkoopregister. De rechtbank maakt hieruit op dat verdachte dus 815 telefoons niet in het opkoopregister heeft geregistreerd. Verdachte heeft gezegd dat dit een slordigheid was. Die verklaring acht de rechtbank ongeloofwaardig gelet op het feit dat bijna geen enkele telefoon geregistreerd is. Dit in combinatie met het feit dat verdachte in een periode van 10 maanden 885 nieuwe telefoons heeft gekocht van een particulier waarvan verdachte moet hebben geweten dat [naam 1] deze abonnementen niet kon betalen – en daarmee dus de telefoons niet rechtmatig onder zich had – maakt naar het oordeel van de rechtbank dat het niet anders kan dan dat verdachte bewust deze telefoons niet heeft geregistreerd omdat hij wist dat de telefoons uit misdrijf afkomstig waren toen hij de telefoons van [naam 1] kocht.

De verklaring van verdachte dat hij de telefoons heeft gecontroleerd bij de website stopheling.nl acht de rechtbank niet afdoende en bovendien ongeloofwaardig nu verdachte wist dat de telefoons uit misdrijf afkomstig waren. Daarnaast merkt de rechtbank op dat het nieuwe telefoons betreft die bij abonnementen horen. [naam 1] verkocht deze telefoons direct toen zij de telefoons had ontvangen van de provider. De provider zal de oplichting doorgaans pas opmerken als de abonnementen gedurende enige tijd niet betaald worden, hetgeen dus veel later is dan het moment waarop de telefoon wordt verkocht. De telefoons hadden dan ook op het moment van de inkoop niet geregistreerd kunnen staan in een helingregister.

Nu het kopen van deze telefoons wekelijks en soms dagelijks heeft plaatsgevonden, is naar het oordeel van de rechtbank sprake van gewoonteheling en acht de rechtbank het tenlastegelegde wettig en overtuigend bewezen. Met de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat niet is gebleken dat sprake is van medeplegen. De rechtbank zal verdachte van dat deel van het tenlastegelegde vrijspreken.

Ten aanzien van feit 2

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan witwassen. De opbrengst van de in- en verkoop van de telefoons kan aan het bij verdachte aangetroffen geld worden gelinkt en betreft daarmee opbrengsten uit eigen misdrijf. Daarnaast blijkt ook niet uit welke legale winsten de geldbedragen te verklaren zijn. Verdachte heeft de geldbedragen in een tas in zijn kelder gestopt en daarmee de herkomst verhuld.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft verzocht verdachte vrij te spreken.

Beoordeling door de rechtbank

Op te kunnen spreken van witwassen moet verdachte – kort gezegd – een voorwerp dat uit misdrijf afkomstig is, voorhanden hebben, verbergen of verhullen. Met betrekking tot verdachte acht de rechtbank, als hiervoor overwogen, bewezen dat hij heeft gehandeld in illegaal verkregen telefoons. Ten aanzien van een voorwerp uit eigen misdrijf is echter het enkele verwerven of voorhanden hebben onvoldoende. De verdachte moet gedragingen hebben verricht die zijn gericht op het daadwerkelijk verbergen of verhullen van de criminele herkomst, in dit geval van geld.

In de winkel van verdachte is in de kelder een tas gevonden met € 19.950,- contant geld. De kelder wordt gebruikt als magazijn waarin spullen liggen opgeslagen. De (doorzichtige) tas met geld lag op een kast in een bak. De rechtbank is van oordeel dat hieruit niet zonder meer kan worden afgeleid dat sprake is van gedragingen die zijn gericht op het verbergen of verhullen van de daadwerkelijke criminele herkomst van het geld. Vgl. HR 27 mei 2014, ECLI:NL:HR:2014:1237; HR 16 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3618; HR 5 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:553. De rechtbank zal verdachte dan ook vrijspreken van het onder 2 tenlastegelegde.