Gerechtshof Amsterdam, 21-03-2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:978, 200.180.664/01

In de procedure in eerste aanleg vorderde [geïntimeerde] in conventie verklaring voor recht dat het onder 2.5 genoemde voorstel van Stadgenoot geen redelijk voorstel is in de zin van artikel 7:220 lid 2 BW. Stadgenoot vorderde in reconventie dat [geïntimeerde] wordt veroordeeld de vervanging van de open verbrandingstoestellen door een HR-ketel te gedogen alsmede om na die vervanging een huurverhoging van € 20,-- per maand te betalen. De kantonrechter heeft de vordering van [geïntimeerde] afgewezen en de vordering van Stadgenoot tot het gedogen toegewezen onder de voorwaarde dat Stadgenoot aan [geïntimeerde] schriftelijk verklaart dat [geïntimeerde] geen huurverhoging verschuldigd zal zijn.

Anders dan [geïntimeerde] met zijn eerste grief in het incidenteel appel betoogt, is het verwijderen van een gaskachel(-aansluiting) en een geiser en het aanbrengen van een HR cv-installatie met een of meerdere radiatoren niet aan te merken als (slechts) het aanbrengen van een nieuwe voorziening. Het gaat om een aanpassing waarbij bestaande voorzieningen voor verwarming en voor warm water worden vervangen door een nieuwe installatie. Ook overigens brengt de aard van de werkzaamheden en de ingrijpende verandering die het gehuurde daarmee ondergaat, mee dat sprake is van een renovatie als bedoeld in artikel 7:220 lid 2 BW. Grief I faalt daarom.

Stadgenoot betoogt met haar grief in principaal appel (onder meer) dat haar voorstel aan [geïntimeerde] redelijk was, zodat de kantonrechter ten onrechte aan toewijzing van haar vordering tot gedogen van de vervanging de voorwaarde heeft verbonden dat de voorgestelde huurverhoging wordt ingetrokken. Met de grieven II en III in incidenteel appel betoogt [geïntimeerde] dat Stadgenoot hem geen redelijk voorstel als bedoeld in artikel 7:220 lid 2 BW heeft gedaan. Met deze grieven wordt aan de orde gesteld of het renovatievoorstel van Stadgenoot redelijk is, ook als daaraan de voorgestelde huurverhoging wordt gekoppeld.

Het hof stelt bij de beoordeling van deze grieven voorop dat krachtens artikel 7:220 lid 2 BW een huurder dient mee te werken aan een renovatie indien de verhuurder hem daartoe een, gelet op de belangen van de verhuurder en de belangen van de huurder, redelijk voorstel doet.

Stadgenoot heeft toegelicht welke belangen zij heeft.

[geïntimeerde] heeft (met zijn derde grief) bestreden dat de beoogde vervanging energiebesparing zal opleveren. Voor zover [geïntimeerde] daarbij verwijst naar een nieuwe versie van de in dit geding ingebrachte handreiking van het Ministerie van Justitie, kan het hof uit de door [geïntimeerde] aangehaalde tekst niet concluderen dat in het geval van [geïntimeerde] een gaskachel zuiniger zou zijn dan een cv-installatie. Ook overigens is naar het oordeel van het hof voldoende gebleken dat een redelijke verwachting bestaat dat de aan te brengen cv-installatie minder energie zal gebruiken.

[geïntimeerde] heeft voorts bestreden dat een HR-ketel veiliger is dan de huidige gaskachel en geiser. [geïntimeerde] heeft echter tegenover de stellingen van Stadgenoot en de stukken waarnaar Stadgenoot verwijst (met name producties 1 t/m 5, 7 bij conclusie van antwoord tevens eis in reconventie en 14 t/m 17 bij conclusie van dupliek in conventie en conclusie van repliek in reconventie in eerste aanleg en productie 3 bij memorie van grieven in hoger beroep) onvoldoende aangedragen om, in strijd met het aangehaalde landelijk beleid van VROM, te concluderen dat er geen veiligheidsbelang gediend is met vervanging. Dat, zoals [geïntimeerde] heeft aangevoerd, met gesloten installaties ook gevaar bestaat, is in dit verband onvoldoende. Ook hetgeen [geïntimeerde] in dit verband overigens heeft aangevoerd, doet aan dit belang onvoldoende af. Het hof stelt daarom vast dat met de beoogde vervanging een veiligheidsbelang gediend is.

Een en ander is naar het oordeel van het hof voldoende grond voor Stadgenoot om de beoogde vervanging als een wenselijke verbetering van haar woningbestand te beschouwen. Daarmee is een substantieel belang aan de zijde van Stadgenoot gegeven, welk belang zal moeten worden afgewogen tegen het belang dat [geïntimeerde] heeft bij handhaving van de bestaande situatie.

[geïntimeerde] heeft ten aanzien van zijn belang naar voren gebracht, kort samengevat, dat hij tevreden is over zijn huidige gaskachel en geiser, dat hij verwacht minder comfort te ervaren van een HR-ketel en dat hij mogelijk meer energie zal gaan verbruiken. Hij heeft voorts aangevoerd de voorgestelde huurverhoging niet te kunnen betalen en dat hij zelf wil kunnen bepalen hoe hij zijn woning verwarmt. Ook stelt hij dat zijn gaskachel waardeloos wordt en dat aanpassing van zijn woning nodig is door de beoogde vervanging.

Als algemeen bekend stelt het hof voorop dat een cv-installatie een gelijkmatiger warmte verspreidt. Veel huurders zullen dat aspect als comfortabel ervaren. Het is niet uit te sluiten dat [geïntimeerde] niettemin de warmte van een cv-installatie als minder aangenaam zal ervaren dan de warmte van een gaskachel. In zoverre zou hij minder belang hebben bij de beoogde vervanging. Dat de gaskachel van [geïntimeerde] na afkoppeling zijn waarde verliest kan het hof, zonder verdere toelichting die [geïntimeerde] niet heeft gegeven, niet concluderen.

Uit hetgeen hierboven onder 3.6 is overwogen volgt dat niet kan worden geconcludeerd dat [geïntimeerde] met een cv-installatie meer energie zal gaan gebruiken.

Met betrekking tot de belangen over en weer concludeert het hof als volgt. De verwachting van [geïntimeerde] dat hij na de vervanging van zijn gaskachel door een cv-installatie minder comfort zal ervaren, het nadeel van een – vooralsnog gecompenseerde – huurverhoging en zijn wens om zelf te kiezen hoe hij zijn woning verwarmt, vormen niet zodanig zwaarwegende belangen dat deze opwegen tegen de geschetste belangen van Stadgenoot, terwijl de overige belangen die [geïntimeerde] heeft aangevoerd onvoldoende zijn komen vast te staan. Een en ander leidt tot de conclusie dat ook met de voorgestelde huurverhoging het renovatievoorstel als redelijk in de zin van artikel 7:220 lid 2 BW kan worden aangemerkt. Gelet op dit oordeel komt het hof niet toe aan de met grief II in het incidenteel appel nog aan de orde gestelde vraag of een verhuurde woning dient te zijn uitgerust met een warmtevoorziening. De grief in het principaal appel slaagt, terwijl grief II en grief III in het incidenteel appel falen.

Voor zover [geïntimeerde] zich met grief IV nog beroept op zijn eigendomsrecht met betrekking tot de gaskachel, leidt dit niet tot een andere beslissing. De gaskachel en (naar Stadgenoot bij antwoord in incidenteel appel stelt) de geiser blijven eigendom van [geïntimeerde] , zodat van aantasting van die eigendom geen sprake is. [geïntimeerde] suggereert nog dat Stadgenoot zijn gaskachel niet hoeft te verwijderen als een HR-ketel wordt geïnstalleerd. Uit het hiervoor overwogene 3.5.3. volgt reeds dat Stadgenoot belang heeft bij het afkoppelen van de gaskachel, onder meer uit veiligheidsoverwegingen. Anders dan [geïntimeerde] stelt, is voor het bestaan van dat belang niet nodig dat vaststaat dat de (individuele) kachel van [geïntimeerde] onveilig zou zijn. Grief II van [geïntimeerde] faalt ook overigens.

De slotsom is dat de grief in principaal appel slaagt en de grieven in incidenteel appel falen. Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd. [geïntimeerde] zal als in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de kosten van het geding in beide instanties.